Historia parafii Gosprzydowa

Jak już wspomniano w innym miejscu, pierwszą wzmiankę o parafii gosprzydowskiej spotykamy w "Monumenta Poloniae Viticana" /Acta Camerae Apostolicae/ pod rokiem 1325. Jest tam wspomniane, że pleban z Gosprzydowej niejaki Stefan płacił papieżowi "świętopietrze" w wysokości 2 scal (grosze) i 20 denarów.

Jest więc historycznie pewnym, że w 1325 roku istniała w Gosprzydowej parafia mająca swego plebana. Na jak długo przed tą datą parafia mogła istnieć nie da się stwierdzić. Można przypuszczać, że było to dość dawno, skoro tekst z roku 1325 stawia nam przed oczy parafię płacącą regularnie papieżowi należną daninę.

Kronika parafialna podaje, że do założenia parafii przyczynił się tutejszy dziedzic Wielogłowski, który był sukcesorem na majątku ziemskim po Gotfrydzie. Dzięki ich fundacji istnieje dziś stara chrzcielnica z wyrzeźbionym herbem Wielogłowskich. Za sprawą tej rodziny, która złożyła 20.000 zł jako kwotę, mającą stanowić uposażenie beneficjalne dla tutejszych duszpasterzy, parafia mogła istnieć jako jednostka odrębna mimo małej ilości mieszkańców.

Około 1530 roku właściciel tutejszych posiadłości ks. Jakub Wielogłowski dziekan Wrocimowicki, zapisał duży obszar ziemi zwany "Dzięciołówką" kościołowi gosprzydowskiemu jako uposażenie beneficjalne. Darowizna okazała się opatrznościową, albowiem cały kapitał, stanowiący majątek parafii przepadł później w czasie rozbiorów Polski.

Kościół w parafii musiał istnieć od chwili zaistnienia parafii, więc na pewno od 1325r. Kiedy i przez kogo był erygowany trudno z dokumentów dociec. W Schematyzmach Diecezjalnych podawana jest ogólnie data 1444 r. Schematyzmy opierają się w tym względzie na bardzo ważnym i starym dokumencie Jana Długosza, który w "Liber Beneficjorum" zamieszcza na str. 270 - 271 t.II pod rokiem 1440 wzmiankę bardzo znamienną, z której wynika, że w 1440 roku Gosprzydowa chlubiła się drewnianym kościołem dedykowanym Najświętszej Maryi Pannie.

Rzecz oczywista, iż przed rokiem 1440 Kościół już musiał istnieć skoro w roku 1325 parafia miała swego duszpasterza Stefana. Trudno zaś przypuścić, aby kościół przez 75 lat nie był erygowany. Należałoby więc domniemywać, że najdalej między 1325r. a 1350 kościół musiał mieć akt erekcyjny, lecz ten w ciągu wieków zaginął.

Kronikarz gosprzydowski w "Elenchus Parachorum" tak w tej sprawie pisze:

Kiedy i przez kogo świątynia ta została erygowana jest rzeczą nieznaną. Tyle tylko z wyżej wymienionych dokumentów wynika /Liber Beneficiorum/, że kościół ten był erygowany przed 1440 rokiem i własnych patronów mieć musiał.

Jak rozwijała się parafia od 1440 roku, jacy proboszczowie przewodzili ludowi trudno dociec, albowiem od tego czasu aż do roku 1677 nie ma w parafii dokumentów na ten temat.

Rok 1697 był świadkiem ukończenia nowego, do dziś istniejącego kościoła. Z dawnego nie ma ani śladu. Nową świątynię wzniesiono za ks. Macieja Jantkiewicza /1684-1710/ oraz jego wikariusza kooperatora Grzegorza Grodzińskiego, ze składek pobożnych katolików. Kościół zbudowany z drzewa modrzewiowego za patronkę ma św. Urszulę z towarzyszkami.

Chronologiczne zestawienie dziejów wioski i parafii zawarto na stronie: Chronologia dziejów wioski i parafii